Dżdżownica – sprzymierzeniec rolnika w trosce o żyzność gleby
Większość rolników zdaje sobie sprawę, że obecność dżdżownic na polu jest wskaźnikiem, świadczącym o dobrym stanie gleby, nie każdy jednak wie jak bardzo pożyteczne i ważne są te małe stworzenia.
Dżdżownice to najbardziej pożyteczne organizmy żyjące w glebie. Ciało dżdżownic jest wydłużone o długości od 2 do 35 cm i podzielone na segmenty. Barwa ich może być czerwona, różowa, brunatna, żółtawa lub czarna.
Na każdym segmencie ciała dżdżownicy znajduje się 8 szczecinek. Żywią się szczątkami organicznymi pobieranymi z gleby, zaś niestrawione resztki wydalają w postaci grudek, zwanych koprolitami. Przyczynia się to do spulchnienia i użyźnienia gleby.
Na uwagę zasługuje fakt, iż uszkodzona dżdżownica może odtworzyć nawet połowę swojego ciała.
Średnio na jednym hektarze pola uprawianego orkowo znajduje się od 100 tysięcy do jednego miliona dżdżownic o łącznej masie wynoszącej od 100 do 1000 kg. (na polach, gdzie przeprowadza się orkę jest zdecydowanie mniej tych zwierząt ponieważ orka niszczy siedlisko tych zwierząt).
Dżdżownice żyją na całej Ziemi. Jest ich ok. 250 gatunków. Te tropikalne mogą osiągnąć nawet 1 m długości.
Karol Darwin, twórca teorii ewolucji, poświecił im 30 lat badań – nazywał je ,,cudownymi ogrodniczkami i pracowitymi rolnikami”. W Polsce istnieje ich 32 gatunki, ale najczęściej spotykamy 10 z nich.
Możemy wyróżnić 3 podstawowe grupy dżdżownic:
- dżdżownice, które żyją w warstwie wierzchniej i żywią się głównie liśćmi,
- dżdżownice, które żyją na głębokości 60 cm gleby i żywią się zarówno liśćmi, jak i glebą,
- dżdżownice, które poruszają się w pionie waż do poziomu wód gruntowych i żywią się głównie ziemią
Korytarze wydrążone w glebie przez dżdżownice powodują jej napowietrzenie i odprowadzenie nadmiaru wody. Dżdżownice przyspieszają również rozkład resztek pożniwnych, które po przejściu przez ich układ pokarmowy stanowią łatwo dostępne źródło składników pokarmowych dla roślin. Ich obecność w glebie ma też pozytywny wpływ na strukturę i mikrostrukturę gleby oraz jej żyzność. Na przykład stężenie azotanów w grudkach gleby wydalonej przez dżdżownice jest 8 razy większa, niż w otaczającej je glebie. Materiał wydalony przez dżdżownice działa jak spoiwo łączące cząstki gleby, zwiększa się w wyniku tego trwałość agregatów glebowych oraz jej struktury. Aktywność dżdżownic pobudza drobnoustroje glebowe, następuje intensyfikacja rozwoju bakterii i grzybów, poprawiają się właściwości biologiczne gleby.
Zdrowa gleba zawiera bogatą gamę grzybów, pierwotniaków i nicieni, którymi żywią się te zwierzęta. Mikroby rozkładają szczątki zwierzęce i roślinne, stwarzając idealne warunki życia dla dżdżownic i innych organizmów bytujących w glebie.
Dżdżownice tworzą liczne populacje – tylko jeśli mają odpowiednie siedlisko do życia. Stworzenia te potrzebują dużej ilości wapnia, którego używają do trawienia i detoksykacji środowiska oraz wody i żywności, w postaci materiału roślinnego. Nie lubią gleb kwaśnych. Gospodarstwa, które w dużym stopniu opierają się na nawozach mineralnych, herbicydach, pestycydach oraz intensywnej uprawie, często mają mało dżdżownic lub nie mają ich wcale.
W ofercie Agro-Sieć Sp. z o.o. znajdą Państwo produkty oparte o kultury mikroorganizmów, które wspierają bioróżnorodność gleby i poprawiają jej strukturę.
Aby wspierać populację dżdżownic należy zadbać także o właściwe pH gleby i w przypadku zbyt kwaśnych pól skorygować ich odczyn poprzez wapnowanie.
Według naukowców – idealny odczyn to pH 6,5, rośliny radzą sobie całkiem nieźle w pH od 6,3 do 7,3, ale poza tym zakresem zaczynają się problemy.Kolejnym ważnym czynnikiem wspierającym dżdżownice jest zmniejszenie intensywności uprawy roli oraz zadbanie o odpowiednią technikę wykonywania zabiegów polowych.
Należy też mieć na uwadze odpowiednią rotację roślin w płodozmianie i wprowadzić rośliny strączkowe. Kolejne czynniki zwiększającym populację dżdżownic to stosowanie obornika, kompostu, roślin okrywowych oraz stosowanie praktyk związanych z rolnictwem zrównoważonym.
Rola dżdżownic w tworzeniu zdrowej, żyznej gleby jest ogromna – dbajmy zatem o te małe, pracowite stworzenia i starajmy się zapewnić im jak najlepsze warunki do rozwoju i istnienia.
